Kuzu ve oğlaklarda ağız çevresi, dil, dudak ve burun deliği çevresinde kabuklu yaralar ile karakterize, bulaşıcı viral bir hastalıktır.

Hastalık etkeni Parapoxvirus olup dış ortamda uzun süre canlı kalabilir. Hasta hayvanlardaki yara kabukları döküldükten sonra iyice kuruyarak toz haline gelir.Rüzgarla yayılan bu toz zerrecikleri sayesinde hastalık hızlıca yayılır ve çevreye bulaşır.Virus vücüda solunum yolu, derideki yaralar ve sinekler yoluyla girer. Hastalık her mevsimde görülsede, sıcak ve kurak mevsimlerde daha yaygındır.

Ağız çevresi, dudak, dil ve burun deliklerinin çevresinde meydana gelen papüller zamanla kabuklaşır ve çatlayarak ağaç kabuğu görüntüsü oluşturur. Kuzu ve oğlaklar süt emerken, otlarken veya ağılda yem tüketirken ağrı duyarlar. Virus öldürücü değildir fakat ciddi ağız yaraları olan kuzular yeterince beslenemez. Buna bağlı olarak kilo kaybı ve bağışıklık sisteminde zayıflama görülür. Gastroenteritis ve Bronkopneumoni etkenleri sekonder olarak hastalığa komplike olur ve ölüm oranı artar. Annesini emen enfekte kuzular meme başlarına da etkeni bulaştıtır. Burada da benzer lezyonlar şekillenir ve mastit ile komplike olabilir.    

Nadir de olsa bazı kuzu ve oğlaklarda ayak korona bölgesi, kulak, yanak iç yüzü, anüs, vulva ve erkek kuzularda scrotum üzerinde lezyonlar görülebilir.

Malign Ecthyma Contagiosa (kötü huylu Ektima) körpe kuzularda görülür. Ağız mukozası ve mide barsak kanalında lezyon meydana getirir. Çok öldürücüdür. Bu tablo kolostrum emmemiş yada yetersiz emmiş kuzularda daha çok görülür.

Tedavide her ne kadar antibiyotik pomad ve spreyler, seconder enfeksiyonlara karşı parenteral antibiyotikler, yangı gidericiler, immun sistem destekleyicileri, vitamin-mineraller ve gliserin iode gibi ürünler kullanılsada hastalığa karşı koruyucu aşılama esastır. Hastalığın çıkmadığı bölgelerde aşılama önerilmezken, görüldüğü bölgelerde her yaştaki kuzu ve oğlaklara regio inguinaledeki (arka bacak iç kısmı) deri üzerine, enjektör iğnesi ile 0,5-1 cm uzunluğunda deriyi kanatmadan çapraz şekilde 3-4 çizik atılır ve bu noktalara 2-3 damla aşı damlatılarak aşılama yapılır.

Erhan ÇETİN

Veteriner Hekim

Proyem Teknik Destek Yöneticisi

Kaynak:

Koyun-Keçi Hastalıkları ve Yetiştiriciliği

Editörler:

Prof. Dr. Erol ALAÇAM

Prof. Dr. Cemal Nadi AYTUĞ

Dr.Ümit ÖZKOÇ

Prof. Dr. Burhan Cahit YALÇIN

Prof. Dr. Hazım GÖKÇEN

Prof. Dr. Hilmi TÜRKER

TÜM VET Hayvancılık Hizmetleri Yayını No:2